Chọc Hút Tổn Thương Phổi Bằng Kim Nhỏ Và Sinh Thiết Phổi Bằng Kim Qua Thành Ngực
MỤC ĐÍCH:
Là phương pháp dùng kim lắp vào bơm tiêm chọc qua thành ngực vào vùng phổi tổn thương sau khi đã xác định vị trí trên thành ngực mà không có hướng dẫn của màn soi X-quang, hút mảnh tổ chức để chẩn đoán về tế bào học, vi trùng học; riêng với kim sinh thiết phổi thì bệnh phẩm còn chẩn đoán được cả mô bệnh học.
CHỈ ĐỊNH:
Chọc hút bằng kim nhỏ:
Các tổn thương phổi dạng u hoặc đông đặc mà các biện pháp chẩn đoán ít xâm lấn hơn chưa mang lại kết quả, nhất là các tổn thương ở ngoại biên và không có chỉ định phẫu thuật.
Sinh thiết:
Như trên, nhưng có thêm điều kiện tổn thương phải sát thành ngực.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
– Nghi ngờ tổn thương mạch máu hoặc kén sán Ecchinococcus (Kysthydatique).
– Bệnh nhân không hợp tác, bệnh nhân ho không cầm được.
– Khí phế thũng.
– Rối loạn đông máu.
– Bệnh nhân chỉ còn một phổi.
– Đối với sinh thiết phổi, tổn thương ở xa thành ngực.
CHUẨN BỊ:
Cán bộ chuyên khoa:
– Bác sĩ chuyên khoa phổi.
Phương tiện:
– Khay vô khuẩn.
– Kim gây tê 25G.
– Kim #22G có nòng trong, 18G.
– Bơm tiêm 10 cc.
– Lam kính.
– Dung dịch Formol.
– Cồn, Lidocain, bông gòn.
Người bệnh:
– Trước khi chỉ định sinh thiết, xét nghiệm: máu chảy, máu đông, chụp phổi thẳng, nghiêng.
– Được giải thích để yên tâm.
– Chích ngoài da 0,25 mg Atropin để ngừa phản ứng kích thích phế vị.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
- Xác định điểm chọc dựa vào lâm sàng và hình ảnh tổn thưong trên phim Xquang, có thể nhờ siêu âm đánh dấu nếu tổn thương ở sát thành ngực.
- Sát trùng da.
- Gây tê đến màng phổi.
- Chọc kim tới tổn thương.
- Rút nòng thông ra và đưa kim tới lui trong phạm vi tổn thương, đồng thời kéo nhẹ piston để kéo lấy bệnh phẩm vào trong lòng kim.
- Bệnh phẩm được phết lên lam để đọc tế bào học đối với chọc hút, bơm vào lọ formol để chẩn đoán giải phẫu bệnh đối với sinh thiết và tùy trường hợp có thể gửi thêm vi trùng học.
THEO DÕI VÀ XỬ LÝ TAI BIẾN:
- Tràn khí màng phổi:
– Ít thì không cần xử lý.
– Nhiều thì chọc hút khí, dẫn lưu bằng ống thông.
- Khạc ra máu: bất động, cho thuốc an thần, xử lý cấp cứu ho ra máu.
- Tràn khí dưới da: không cần xử lý.
- Di căn ung thư theo đường chọc: chiếu xạ 1 liều, hiện chưa có khả năng phòng tránh.
- Nhiễm khuẩn: kháng sinh.
- Sốc thần kinh phế vị: điều trị tùy theo mức độ.
Xem thêm Phác đồ điều Trị Bệnh Viện Phạm Ngọc Thạch:
- Chẩn Đoán, Điều Trị Tràn Khí Màng Phổi Tự Phát
- Chẩn Đoán, Điều Trị Ung Thư Trung Mạc Ác Tính Màng Phổi
- Chẩn Đoán, Điều Trị Ung Thư Tuyến Ức
- Chẩn Đoán, Điều Trị Viêm Phổi Mắc Phải Cộng Đồng
- Chọc Dò Và Sinh Thiết Màng Phổi