Phác Đồ Điều Trị Vết Thương Xuyên Nhãn Cầu
I. Triệu Chứng:
A. Chủ Quan: Thị lực giảm, mắt nhức.
B. Khách Quan:
– vết thương rách giác mạc và/hoặc củng mạc.
– Có hoặc không kẹt mống, phòi tổ chức nội nhãn.
– Tiền phòng xẹp hoặc có máu.
– Nhãn áp sờ tay mềm.
– Kiểm tra thị lực.
II. Chẩn Đoán Phân Biệt:
Chấn thương đụng dập nhãn cầu
III. Nguyên Nhân:
– Xung đột, tai nạn, thể thao.
– Vật gây thương tích: dao, kéo, kim, đạn, dây kẽm…
IV. Cận Lâm Sàng:
- Xét nghiệm máu: TS – TC, ELISA.
- X- Quang sọ não hốc mắt.
- CT Scan nếu lâm sàng có dấu chứng nghi ngờ dị vật.
- Siêu âm B kiểm tra bán phần sau (chỉ được thực hiện sau mổ khâu vết thương).
V. ĐIỀU TRỊ
1. Sơ Cứu:
- Rửa mắt nhẹ nhàng.
- Nhỏ mắt:
– Thuốc nhỏ mắt kháng sinh (Ciplox, Tobrex.) x 6 lần / ngày.
– Thuốc nhỏ mắt Atropin 1% x 1 lần/ngày. Nếu vết thương giác mạc chu biên kẹt mống không nhỏ Atropin.
2. Điều Trị Nội Khoa
- Kháng sinh phổ rộng:
– Nhóm Quinolone. 1v x 2 lần / ngày (u).
– Có thể phối hợp với Brulamycin 0,08g (TB) hoặc Cefotaxim (Claforan) hay Ceítriaxone (Beeceptron) (TB hay TM).
- Giảm đau: Paracetamol, Idarac, Alaxan…..
- Chống phù nề, chống viêm:
– Steroid, Noflux hoặc – chymotrypsin
– Có thể sử dụng corticosteroid tiêm tĩnh mạch nếu thấy cần thiết.
- Chú ý: tiêm SAT nếu chấn thương do kim loại dơ.
3. Phẫu Thuật:
- Khâu lại vết thương (cấp cứu) trong 24 giờ đầu.
a. Đối với vết rách giác mạc đơn thuần:
Khâu bằng chỉ nylon 10.0; chiều dày các nốt khâu phải đảm bảo % chiều dày giác mạc, không để dính mống vào mặt sau giác mạc hay kẹt vào mép mổ. Chỉ khâu giác mạc phải được vùi trong nhu mô.
* Trước 12 giờ kể từ khi bị chấn thương:
– Rửa sạch vết rách.
– Tách dính mống phòi kẹt, rửa sạch, thấm khô và đẩy mống vào tiền phòng.
– Khâu giác mạc và tái tạo tiền phòng.
* Sau 12 giờ kể từ khi bị chấn thương: cắt bỏ mống mắt phòi kẹt, mủn, rửa sạch; các bước tiến hành như trên.
B. Đối Với Vết Rách Củng Mạc:
– Khâu bằng chỉ Vicryl 6.0, 7.0 – 8.0 hay nylon 8.0.
– Mũi khâu phải chắc, độ sâu từ 3/4 đến 4/5 chiều dày củng mạc, không được để kẹt thể mi, hắc mạc.
– Nếu vết thương đã sau 12 h kể từ khi chấn thương thì nên cắt bỏ toàn bộ phần mống mắt kẹt phòi hoặc mủn nát và rửa sạch vết thương.
- Tiêm kháng sinh và kháng viêm tại chỗ hoặc kháng sinh tiền phòng.
VI. Theo Dõi:
– vết khâu giác mạc, củng mạc phải kín, phục hồi tối đa cấu trúc giải phẫu ban đầu.
– Tiền phòng tái tạo, sạch.
VII. Tài Liệu Tham Khảo:
- Ehlers, Justis P.; Shah, Chirag P. (2008) Wills Eye Manual, The Office and Emergency Room Diagnosis and Treatment of Eye Disease. Chapter 3 -Trauma. 5th Edition. Copyright © Lippincott Williams & Wilkins.
- Ferenc Kuhn. (2008). Ocular Traumatology. Springer-Verlag Berlin Heidelberg
- Jack J Kanski (2003). Clinical ophthalmology, A systemic approach. Chapter 19: Trauma. 5th Edition. Butterworth Heinneman.
- Marian S. Macsai. (2007). Ophthalmic Microsurgical Suturing Techniques. Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
- Peter s. Hersh, Bruce m. Zagelbaum, Kenneth r. Kenyon bradford j. Shingleton Chapter 39, Surgical Management of Anterior Segment Trauma. William Tasman. Duane’s Ophthalmology, 2006 Edition. Lippincott Williams & Wilkins Publishers, Hagerstown.
Xem thêm Phác đồ điều Trị Bệnh Viện Mắt Hồ Chí Minh:
- Quy Trình Phẫu Thuật Hủy Thể Mi Bằng Laser Diode
- Quy Trình Pt Sửa Sẹo Bọng Sau Cbcm
- Phác Đồ Điều Trị Toxoplasma Ở Mắt
- Phác Đồ Điều Trị Glaucome Bẩm Sinh – Trẻ Em, Thiếu Niên
- Phác Đồ Điều Trị Viêm Tắc Lệ Đạo Bẩm Sinh