I. ĐỊNH NGHĨA
Mộng thịt là sự tăng sinh của kết mạc nhãn cầu góc trong hay góc ngoài của mắt hướng vào trung tâm giác mạc.
II. DỊCH TỄ HỌC
Mộng thịt thường gặp :
– Khí hậu nóng ấm
– Nhiều ánh sáng mặt trời
– Nhiều gió, bụi, đông dân cư
– Nam nhiều hơn nữ, tập trung ở độ tuổi lao động
– Yếu tố gia đình.
III. SINH BỆNH HỌC
– Sự thoái hóa collagen
– Tăng sinh mô xơ → rối loạn tế bào mầm ở vùng rìa → rào cản giữa kết mạc và giác mạc bị phá vỡ → kết mạc sẽ bò qua và xâm lấn vào giác mạc.
IV. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
* Triệu chứng cơ năng :
– Đỏ mắt
– Kích thích
– Cảm giác nóng rát
– Chảy nước mắt
– Cảm giác có dị vật trong mắt
– Mờ mắt
* Triệu chứng thực thể :
– Viêm
– Khô mắt
– Giảm thị lực
– Loạn thị không đều
V. CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
– Mộng giả
– Mộng mỡ
– Các u ở vùng rìa
VI. PHÂN LOẠI
1. Dựa vào mức độ xâm lấn giác mạc :
– Độ 1 : rìa giác mạc
– Độ 2 : giữa rìa và nhỏ hơn Ĩ4 bán kính giác mạc
– Độ 3 : từ ½bán kính giác mạc đến bờ đồng tử
– Độ 4 : quá bờ đồng tử
2. Dựa vào hình thái :
– Mộng teo : thấy rõ mạch máu ở lớp thượng củng mạc
– Mộng trung gian : thấy một phần mạch máu ở thượng củng mạc
– Mộng thân dày : không thấy mạch máu ở thượng củng mạc
3. Dựa vào mức độ tái phát :
– Mộng nguyên phát : chưa phẫu thuật lần nào.
– Mộng thứ phát : đã phẫu thuật
VII. YẾU TỐ NGUY CƠ TÁI PHÁT
– Tuổi : càng trẻ tái phát càng cao
– Triệu chứng của mộng : đỏ, đầu mộng dày, nhiều mạch máu, thâm nhiễm đầu mộng.
– Công việc
VIII. PHÒNG BỆNH
– Hạn chế tiếp xúc với môi trường có nhiều gió bụi, ánh sáng mặt trời ® đeo kính râm.
IX. ĐIỀU TRỊ
1. Mộng độ 1, 2 :
Điều trị nội khoa khi bị kích thích : nước mắt nhân tạo, kháng viêm, đeo kính mắt…
2. Mộng độ 3, 4 :
- a)Mộng teo hay ít tái phát : cắt mộng đơn thuần + phủ kết mạc.
- b)Mộng có nguy cơ tái phát : có thể dùng một trong các phương pháp sau tùy phẫu thuật viên.
- Ghép kết mạc rời
- Ghép màng ối
- c)Mộng tái phát :
- Ghép kết mạc rời
- Ghép màng ối
- Ghép tế bào gốc
ĐỀ NGHỊ : Bệnh nhân mổ mộng có một phiếu xác nhận mổ có ghi rõ chẩn đoán, thời gian, phẫu thuật viên và phương pháp điều trị.
* Tài liệu tham khảo:
- 1.Lucio Buratto (2000) Pterygium Surgery
- 2.Smolin and Thoft’s (2005). The Cornea
- 3.Ashok Garg (2009). Surgical and Medical Management of Pterygium.
BS.LÊ THANH NGỌC
Xem thêm Phác đồ điều Trị Bệnh Viện Mắt Hồ Chí Minh:
- Phác Đồ Điều Trị Châm Cứu Máy Cơ Vòng Cung Mi
- Phác Đồ Điều Trị Châm Cứu Liệt Thần Kinh Vii
- Phác Đồ Điều Trị Dư Mỡ Da Mi Trên, Mi Dưới
- Phác Đồ Điều Trị Ghép Giác Mạc Quang Học
- Phác Đồ Điều Trị Sụp Mi