Theo luật Hàng Hải VN năm 2005: Cảng biển là khu vực bao gồm vùng đất cảng và vùng nước cảng, được xây dựng kết cấu hạ tầng và lắp đặt trang thiết bị cho tàu biển ra, vào hoạt động để bốc dỡ hàng hóa, đón trả hành khách và thực hiện các dịch vụ khác.
Vùng đất cảng là vùng đất được giới hạn để xây dựng cầu cảng, kho, bãi, nhà xưởng. Trụ sở, cơ sở dịch vụ, hệ thống giao thông, thông tin liên lạc, điện, nước, các công trình phụ trợ khác và lắp đặt trang thiết bị.
Vùng nước cảng là vùng nước được giới hạn để thiết lập vùng nước trước cầu cảng, vùng quay trở tàu, khu neo đậu, khu chuyển tải, khu tránh bão, vùng đón trả hoa tiêu, vùng kiểm dịch, vùng để xây dựng luồng cảng biển và các công trình phụ trợ khác.
Một số định nghĩa khác:

Cảng là nơi ra vào neo đậu của tàu biển, là nơi phục vụ tàu và hàng hóa chuyên chở trên tàu, là đầu mối giao thông quan trọng trong hệ thống vận tải và logistics.
Cảng không phải là điểm bắt đầu hoặc điểm kết thúc của quá trình vận tải mà là điểm luân chuyển hàng hóa của hành khách.
Cảng là 1 trung tâm logistics.

Câu 2: Phân loại cảng biển?

Theo chức năng cơ bản của cảng biển:
Thương cảng: cung cấp dịch vụ xếp dỡ, bảo quẩn hàng hóa, phục vụ cho mục đích thương mại, vd cảng xí nghiệp xếp dỡ container Chùa Vẽ, cảng HP,…
Cảng hành khách: cung cấp dịch vụ đón trả hành khách và các dịch vụ khác, gồm khách đi lại và khách du lịch
Cảng công nghiệp: phục vụ cho 1 DN hoặc 1 khu CN, vận chuyển, tiếp nhận đầu ra, vào; vd khu CN của Nhà máy xí nghiệp Chinfon HP, cảng Dung Quất,…
Cảng cá: cảng Cát Bà, Đồ Sơn, Cát Hải,…
Cảng thể thao: phục vụ cho mục đích thể thao
Quân cảng: phục vụ cho mục đích quân sự
Theo quan điểm khai thác:
Cảng tổng hợp: thực hiện nhiều chức năng khác nhau, vd xí nghiệp xếp dỡ Hoàng Diệu xếp dỡ tổng hợp hàng rời, hàng container,…
Cảng chuyên dụng: thực hiện 1 chức năng chuyên dụng, vd xí nghiệp xếp dỡ container Chùa Vẽ chuyên dụng hàng container
Theo quan điểm tự nhiên: cảng tự nhiên (k có cảng tự nhiên 100%) và cảng nhân tạo
Theo tính chất kỹ thuật của việc xây dựng cảng: cảng đóng (k thể mở rộng, xây dựng thêm) và cảng mở (có thể mở rộng, xây dựng thêm)
Theo quan điểm phạm vi quản lý cảng: cảng quốc gia, cảng thành phố và cảng tư nhân (1 DN quản lý)
Theo quy mô: cảng biển loại 1 (là cảng biển đặc biệt quan trọng, có quy mô lớn phục vụ cho việc phát triển KT-XH của cả nước hoặc liên vùng), cảng biển loại 2 (là cảng biển quan trọng, có quy mô vừa phục vụ cho việc phát triển KT-XH của vùng, địa phương), cảng biển loại 3 (là cảng biển có quy mô nhỏ phục vụ cho hoạt động của doanh nghiệp)

Câu 3: Phân tích ý nghĩa kinh tế của cảng biển?

Xuất phát từ việc cảng biển là 1 mắt xích trong dây chuyền hệ thống vận tải quốc gia và quốc tế mà cảng có ý nghĩa kinh tế rất quan trọng:

Góp phần cải tiến cơ cấu kinh tế của miền hậu phương, thúc đẩy sự phát triển công nghiệp, nông nghiệp, xuất nhập khẩu hàng hóa
Có ý nghĩa trong việc phát triển đội tàu biển quốc gia
Là 1 trong những nguồn lợi khá quan trọng thông qua việc xuất khẩu các dịch vụ tại chỗ đem lại nguồn ngoại tệ cho quốc gia, cải thiện cán cân thanh toán
Cảng biển còn là nhân tố tăng cường hoạt động của nhiều cơ quan kinh doanh và dịch vụ khác như các cơ quan đại lý môi giới, cung ứng, giám định, du lịch và các dịch vụ khác
Cảng biển có ý nghĩa quan trọng đối với việc xây dựng thành phố cảng, tạo ra những trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ và du lịch, giải quyết công ăn việc làm cho nhân dân thành phố cảng

Ý nghĩa kinh tế của cảng biển tùy thuộc vào vị trí xây dựng cảng, vị trí quốc gia có cảng cũng như sự phát triển mọi mặt về kinh tế văn hóa của quốc gia đó.

Câu 4: Phân loại các đối tượng phục vụ tại cảng biển?

Tàu biển
Phân loại

Theo hàng hóa tàu chở
Tàu chở hàng lỏng:

+ Là tàu chở dầu và các loại khí hóa lỏng

+ Gồm 4loại chính: tàu chở dầu thô, tàu chở các sản phẩm từ dầu, tàu chở khí gas hóa lỏng và tàu chở hóa chất lỏng

Tàu chở hàng bách hóa khô:

+ Chở đc nhiều loại hàng khô khác nhau, chủ yếu là vận chuyển các loại hàng thành phẩm và bán thành phẩm từ các nhà máy sản xuất

+ Gồm 3loại chính: tàu hàng bách hóa đa chức năng, tàu hàng lạnh, tàu chạy ven biển hoặc tàu sông

Tàu hàng rời

+ Có kích cỡ từ nhỏ đi ven biển đến lớn vận chuyển xuyên đại dương

+ Thường vận tải than, quặng, phân bón rời

+ Chủ yếu gồm: tàu chở hàng rời đa chức năng, tàu hàng rời thông thường, tàu hàng rời k có nắp hầm hàng, tàu hàng rời hỗn hợp, tàu hàng rời tự dỡ hàng

Tàu chở hàng container

+ Là loại chỉ chuyên chở hàng đóng trong container

+ Thời gian ở trong cảng ngắn, xếp dỡ nhanh, tgian quay vòng tàu nhỏ

+ Gồm: tàu chở container chuyên dụng, tàu RO-RO, tàu chở sà lan, tàu chở container lạnh

Theo DWT
Afamax, Capesixe, Handysize, Handymax, Panamax, ULCC, VLCC
Theo hàng hóa và DWT

Các dịch vụ đối với tàu

Dịch vụ hoa tiêu, lai dắt, neo đậu, xếp dỡ, sửa chữa, bảo trì, dịch vụ vệ sinh tàu, dịch vụ cung ứng… trong suốt quá trình tàu vào cảng, đỗ trong cảng và ra khỏi cảng

Hàng hóa
Phân loại

Hàng lỏng

+ Hàng lỏng đồng nhất k thể bao gói, như dầu thô, dầu cọ hoặc khí gas lỏng tự nhiên

+ Đặc tính: độ đậm đặc, nhiệt độ hàng, độ nhớt của hàng

Hàng bách hóa: hàng k thể đóng theo đơn vị hàng, hàng nặng, hàng cồng kềnh, hàng kích thước nhỏ
Hàng rời

+ Đồng nhất không thể bao gói như lúa mì, quặng sắt, than đá

+ Đặc tính: hệ số chất xếp, độ dốc của đống hàng, độ ẩm của hàng hóa

Hàng được đóng theo đơn vị hàng

+ Là hàng bách hóa đc gom lại dưới dạng từng đơn vị hàng để vận chuyển và xếp dỡ hiệu quả hơn

+ Gồm 3 loại đóng hàng đơn vị chủ yếu: đóng hàng trong container, đóng hàng trên cao bản, đóng hàng bằng sì lắng

Các dịch vụ đvới hàng hóa

Dịch vụ cơ bản: xếp dỡ, bảo quản
Dịch vụ GTGT cao: môi giới, đại lý giao nhận…

Hành khách

Cảng hành khách là cảng dành cho các tàu, sông chở khách, tàu chở khách ven biển và tàu khách du lịch
Hành khách là đối tượng phục vụ chính của cảng hành khách

Phân loại

Nhóm hành khách đi lại: nhóm hành khách sử dụng dịch vụ thường xuyên hay nhóm hành khách sinh sống ngay tại khu vực cảng phục vụ
Nhóm hành khách du lịch:

+ Nhóm hành khách sinh sống ở địa phương, quốc gia khác và du lịch đến địa phương, quốc gia mà cảng phục vụ

+ Nhóm hành khách sinh sống ở địa phương, quốc gia khác và đang đi đến 1 địa phương khác nhưng cần chuyển sang tàu khác tại cảng

Các dịch vụ đối với hành khách

Dịch vụ cơ bản: đón, trả hành khách
Dịch vụ nâng cao:

+ Hướng dẫn cung cấp thông tin du lịch cho khách

+ Bán vé và cung cấp thông tin, có đường cho người tàn tật, khu an ninh…

+ Dịch vụ khác: các dịch vụ phục vụ cho việc ăn, ngủ, nghỉ, vui chơi của khách như có khu vệ sinh, quầy ăn uống, khu bán hàng, nhà hàng, khách sạn…

Câu 5: Khái niệm thị trường dịch vụ cảng biển? Các loại hình dịch vụ cảng biển?

Khái niệm: thị trường dịch vụ cảng biển là tập hợp các mqh giữa người cung cấp dịch vụ của cảng (bên cung) và người yêu cầu dịch vụ (bên cầu)
Các loại hình dịch vụ cảng biển:
Các dịch vụ đối với tàu

+ Dịch vụ hoa tiêu, lai dắt, neo đậu, xếp dỡ, sửa chữa, bảo trì, dịch vụ vệ sinh tàu, dịch vụ cung ứng… trong suốt quá trình tàu vào cảng, đỗ trong cảng và ra khỏi cảng