Phác Đồ Điều Trị Động Kinh

May 11, 2018

3034

QUẢNG CÁO

Vài Phút Quảng Cáo Sản Phẩm

NGUYÊN TẮC CHUNG

BẢNG 1 A: THUỐC CHỐNG ĐỘNG KINH

LOẠI ĐỘNG KINH	THUỐC LỰC CHỌN ĐẦU TIÊN	THUỐC CÓ THỂ PHỐI HỢP	THUỐC HÀNG THỨ BA	THUỐC KHÔNG NÊN CHO VÌ CÓ THỂ LÀM TĂNG NẶNG CƠN
Cơn co giật – co cứng toàn thể	Carbamazepine Lamotrigine Oxcarbazepine Sodium valproate	Clobazam Lamotrigine Quảng Cáo Levetiracetam Sodium valproate Topiramate		Gabapentin Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Cơn mất hay không mất trương lực cơ	Sodium valproate	Lamotriginea	Rufinamidea Topiramatea	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Cơn vắng ý thức	Ethosuximide Lamotrigine Sodium valproate	Ethosuximide Lamotrigine Sodium valproate	Clobazama Clonazepam Levetiracetam Topiramate Zonisamide	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Cơn giật cơ	Levetiracetama Sodium valproate Topiramatea	Levetiracetam Sodium valproate Topiramatea	Clobazama Clonazepam Piracetam Zonisamidea	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Focal	Carbamazepine Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate	Carbamazepine Clobazama Gabapentin Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate Topiramate	Eslicarbazepine acetate Lacosamide Phenobarbital Phenytoin Pregabalina Tiagabine Vigabatrin Zonisamide
Trạng thái ĐK hoặc các cơn co giật lập lại, kéo dài trong cộng đồng.	Đường uống: – midazolam Đường trực tràng: – diazepamb Tiêm mạch: – lorazepam
Trạng thái co giật kiểu ĐK trong bệnh viện	Tiêm mạch: – lorazepam Tiêm mạch: – diazepam Đường uống: – midazolam	Tiêm mạch: – phenobarbital – phenytoin
Trạng thái co giật kiểu ĐK kháng trị .	Tiêm mạch: – midazolam – Propofol (không dùng cho trẻ em) – Thiopental sodium

BẢNG 1 B : THUỐC CHỐNG ĐỘNG KINH ĐƯỢC LỰA CHỌN THEO HỘI CHỨNG

HỘI CHỨNG ĐỘNG KINH	THUỐC LỰA CHỌN ĐẦU TIÊN	THUỐC CÓ THỂ PHỐI HỢP	THUỐC CHỐNG ĐỘNG KINH KHÁC	THUỐC KHÔNG NÊN CHO VÌ CÓ THỂ LÀM NẶNG HƠN
Cơn vắng ý thức động kinh (ĐK) hoặc các vắng khác	Ethosuximide Lamotrigine Sodium valproate	Ethosuximide Lamotrigine Sodium valproate	Clobazama Clonazepam Levetiracetam Topiramate Zonisamide	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Hội chứng ĐK trẻ vị thành niên hoặc các vắng khác	Ethosuximide Lamotrigine Sodium valproate	Ethosuximide Lamotrigine Sodium valproate	Clobazam Clonazepam Levetiracetam Topiramate Zonisamide	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Cơn co giật cơ ở trẻ vị thành niên	Lamotrigine Levetiracetam Sodium valproate Topiramate	Lamotrigine Levetiracetam Sodium valproate Topiramate	Clobazam Clonazepam Zonisamide	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
ĐK với cơn co giật toàn thể	Carbamazepine Lamotrigine Oxcarbazepine Sodium valproate	Clobazam Lamotrigine Levetiracetam Sodium valproate Topiramate
Cơn co giật toàn thể nguyên phát	Lamotrigine Sodium valproate Topiramate	Lamotrigine Levetiracetam Sodium valproate Topiramate	Clobazam Clonazepam Zonisamide	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Cơn co thắt trẻ con không xơ củ (tuberous sclerosis)	Hội ý hoặc tham khảo thêm ý kiến của BS Nhi khoa chuyên về động kinh Steroid (prednisolone hay tetracosactide) hay vigabatrin
Cơn co thắt trẻ con do nguyên nhân lao (tuberous sclerosis)	Hội ý hoặc tham khảo thêm ý kiến của BS Nhi khoa chuyên về ĐK. Vigabatrin hay steroid (prednisolone hay Tetracosactide)
Benign epilepsy With centrotemporal spikes	Carbamazepine Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate	Carbamazepine Clobazam Gabapentin Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate Topiramate	Eslicarbazepine acetate Lacosamide Phenobarbital Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin Zonisamide
Hội chứng Panayiotopoulos	Carbamazepine Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate	Carbamazepine Clobazam Gabapentin Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate Topiramate	Eslicarbazepine acetatea Lacosamide Phenobarbital Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin Zonisamide
Hội chứng Gastaut	Carbamazepine Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate	Carbamazepine Clobazam Gabapentin Lamotrigine Levetiracetam Oxcarbazepine Sodium valproate Topiramate	Eslicarbazepine acetate Lacosamide Phenobarbital Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin Zonisamide
Hội chứng Dravet	Hội ý hoặc tham khảo thêm ý kiến của BS Nhi khoa chuyên về ĐK. Sodium valproate Topiramate	Clobazam Stiripentol		Carbamazepine Gabapentin Lamotrigine Oxcarbazepine Phenytoin Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Hội chứng Lennox -Gastaut	Hội ý hoặc tham khảo thêm ý kiến của BS Nhi khoa chuyên về ĐK. Sodium valproate	Lamotrigine	Felbamate Rufinamide Topiramate	Carbamazepine Gabapentin Oxcarbazepine Pregabalin Tiagabine Vigabatrin
Hội chứng Landau -Kleffner	Tham khảo thêm ý kiến của BS Nhi khoa chuyên về ĐK.

BẢNG 1 C: CHỌN LỰA THUỐC KHÁNG ĐỘNG KINH CHO TỪNG LOẠI CƠN

LOẠI CƠN		THUỐC CHỌN LỰA ĐẦU TIỀN	THUỐC CHỌN LựA THỨ HAI
ĐK cục bộ đơn giản, phức tạp có / không toàn thể hóa thứ phát		Carbamazepine Valproate de sodium Phenyltoin	Oxcarbazepine, Topiramate, Phenobarbital, Clonazepam, Gabapentin
ĐK toàn thể	Cơn co cứng – co giật	Valproate de sodium Carbamazepine Phenyltoin	Oxcarbazepine, Topiramate, Phenobarbital, Clonazepam, Gabapentin
	Cơn vắng ý thức	Valproate de sodium Ethosuximide	Clonazepam, Topiramate, Phenobarbital,
	Cơn nhỏ giật cơ	Valproate de sodium	Clonazepam, Topiramate,
	Cơn mất trương lực cơ	Valproate de sodium	Clonazepam, Topiramate
	Cơn co cứng	Valproate de sodium	Carbamazepine, Oxcarbazepine, Topiramate, Clonazepam, Phenyltoin, Phenobarbital

BẢNG 2: LIỀU SỬ DỤNG (THAM KHẢO)

TÊN THUỐC	LIỀU KHỞI ĐẦU Người lớn : mg/ngày Trẻ em : mg/kg/ngày	LIỀU DUY TRÌ Người lớn : mg/ngày Trẻ em : mg/kg/ngày
Carbamazepine	Người lớn : 100 Trẻ em : 5 – 10	Người lớn : 400 – 1600 Trẻ em : 10 – 20
Clonazepam	Người lớn : 0,5 Trẻ em : 0,01 – 0,03	Người lớn : 0,5 – 4 Trẻ em : 0,1 – 0,2
Ethosuximide	Người lớn : 250 Trẻ em : 10	Người lớn : 750 – 2000 Trẻ em : 15- 20
Gabapentin	Người lớn : 300 Trẻ em : 10	Người lớn : 900 – 3600 Trẻ em : 20
Lamotrigin	Người lớn : 1.000 Trẻ em : 0,15 – 0,3	Người lớn : 3.000 (tối đa) Trẻ em : 1 – 5
Levetiracetam	Người lớn : 20 – 60 Trẻ em : 20	Người lớn : 20 – 60 Trẻ em : 60
Oxcarbazepine	Người lớn : 600 Trẻ em : 8 – 10	Người lớn : 900 – 2400 Trẻ em : 20 – 40
Phenobarbital	Người lớn : 30 Trẻ em : 2 – 3	Người lớn : 50 – 400 Trẻ em : 3 – 5
Phenyltoin	Người lớn : 100mg – 200 Trẻ em : 5	Người lớn : 100 – 300 Trẻ em : 5 – 8
Topiramate	Người lớn : 25 – 50 Trẻ em : 1 – 3	Người lớn : 200 – 600 Trẻ em : 5 – 9
Valproate de sodium	Người lớn : 400 – 500 Trẻ em : 10	Người lớn : 1000 – 3000 Trẻ em : 20 – 60

BẢNG 3 : CÁC XÉT NGHIỆM CẦN THIẾT ĐỂ CHẨN ĐOÁN VÀ THEO DÕI

1. EEG

– Bình thường

– 24 giờ (nếu cần theo dõi)

2. Chụp CT và/hoặc MRI (nên chọn)

3. EcG

4. Công thức máu

5. Chức năng gan: SGOT, SGPT và/hoặc GGT

6. Chức năng thận:

– Urê máu

– Creatin

7. Các xét nghiệm khác:

– Đường huyết

– Ion đồ

8. Khác:

BẢNG 4 : CÁC YẾU TỐ THÚC ĐẨY CƠN ĐỘNG KINH

1. Sử Dụng Thuốc :

– Théophyline

– Neuroleptic đặc biệt nhóm Pipérazine

– Antihistamine

– IMAO

– Chống trầm cảm ba vòng (TCA)

– Khác : Quinolones, Isoniazide, gây tê tại chỗ (Lidocain), Morphine, Anticholinergic

2. Sử dụng / cai rượu

3. Sử dụng chất gây nghiện : Cocain, Amphetamin

4. Nhiễm độc : Pb, Mangan, Phospho hữu cơ

5. Rối loạn chuyển hóa : ↑/↓ Ca⁺⁺/máu, ↑/↓ đường huyết, ↑/↓ Na⁺/máu

6. Các tình huống đặc biệt :

– Ngưng dùng thuốc kháng động kinh

– Thiếu ngủ

– Kích thích ánh sáng

– Sang chấn tình cảm

– Mệt mỏi thể chất, lao động qúa sức

– Chu kỳ kinh nguyệt

☆ Thuốc được thay thế là thuốc thích hợp trong nhóm chọn lựa hàng đầu (Bảng 1).

Thuốc thứ hai nên được cho với khoảng cách tăng liều thích hợp và thuốc thứ nhất được rút dần.

☆☆Xuất hiện 1 cơn động kinh sau khi đã kiểm soát được cơn. 3 câu hỏi được đặt ra :

1. Đây có phải là cơn động kinh ?

– Mô tả lâm sàng. So sánh với các cơn trước.

– ,EEG

2. Yếu tố thúc đẩy ?

3. Có triệu chứng thần kinh mới không ?

☆☆☆ Khi nào quyết định phối hợp đa trị liệu :

• Phối hợp thuốc đặt ra sau thất bại với 2 lần đơn trị liệu.

• Nguyên tắc phối hợp thuốc :

– Phối hợp các thuốc có cơ chế hoạt động khác nhau (tăng hoạt động GABA, giảm hoạt động của các aminoacide kích thích (Glutamate, Aspartate), tăng hoạt động của Adenosine, thay đổi tốc độ dẫn truyền ion).

– Dựa trên hiệu quả chống động kinh trên lâm sàng.

– Không gây tương tác thuốc bất lợi.

– Không gây tăng độc tính.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Elaine Wyllie, Epileptic auras, Chapter 23, Section A, p 376 – 385, in : The treatment of epilepsy : principles and pratice, Second Edition, Norman K. So., 1997.

2. Pierre Thomas – Pierre Genton, Epilepsies, 1994.

3. Gregory L Holmes, Epilepsy and other seizure disorders, Chapter 12, P. 223 – 275, Principles of Child neurology, Bruce O. Berge., 1996.

4. John M. Pellock, Pediatric EpilepsY- Diagnosis and therapy, second edition, 2001

5. Simon Shorvon, Hand book of Epilepsy treatment, 2000.

6. The epilepsies: the diagnosis andmanagement of the epilepsies inadults and children in primary andsecondary care. Issued: January 2012 last modiíỉed: December 2013